The British Museum leaflet

Click on a picture to enlarge





ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Κατά καιρούς, η ερώτηση για το πού θα πρέπει να εκτίθενται τα μάρμαρα του Παρθενώνα, γίνεται αντικείμενο συζήτησης.
Αυτό το έντυπο δίνει βασικές πληροφορίες για να κατανοήσετε την πολύπλοκη ιστορία του Παρθενώνα και των μαρμάρων του. Επίσης εδώ παρουσιάζονται τα βασικά σημεία της διαφωνίας. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, στην ιστοσελίδα του Βρετανικού Μουσείου θα βρείτε μια πιο λεπτομερή ανάλυση. Για μια διαφορετική οπτική, δείτε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού. Και οι δύο ιστοσελίδες αναγράφονται παρακάτω.


Τι είναι ο Παρθενώνας και πώς ήρθαν τα μάρμαρα στο Λονδίνο;

Ο Παρθενώνας στην Αθήνα είναι ένα οικοδόμημα με μακριά και πολύπλοκη ιστορία. Χτισμένος πριν 2,500 χρόνια περίπου ως ένας ναός αφιερωμένος στην Ελληνίδα θεά Αθηνά, υπήρξε για χιλιάδες χρόνια η εκκλησία της Παναγίας των Αθηναίων, στη συνέχεια τζαμί και τελικά ένα αρχαιολογικό κατεστραμμένο κτίσμα. Το κτίσμα μεταβλήθηκε και τα μάρμαρα υπέστησαν σοβαρές βλάβες με το πέρασμα των αιώνων. Η πρώτη μεγάλη απώλεια σημειώθηκε γύρω στο 500 π.Χ., όταν ο Παρθενώνας μετατράπηκε σε εκκλησία. Όταν η πόλη ήταν υπό την κατοχή των Βενετών το 1687, ο Παρθενώνας χρησίμευε ως πυριτιδαποθήκη. Μια τεράστια έκρηξη ανατίναξε την οροφή και κατέστρεψε ένα μεγάλο τμήμα απ’ ότι είχε διασωθεί μέχρι τότε. Έκτοτε, το κτίσμα έμεινε ερειπωμένο. Σε όλο τον κόσμο οι αρχαιολόγοι συμφωνούν ότι τα διασωθέντα μάρμαρα δεν θα μπορούσαν ποτέ να προσαρτηθούν εκ νέου στο κτίσμα. Μέχρι το 1800, μόνο τα μισά μάρμαρα που διακοσμούσαν το κτίσμα είχαν παραμείνει στη θέση τους. Μεταξύ 1801 και 1805, ο Λόρδος Έλγιν, ο Βρετανός Πρέσβης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της οποίας η Ελλάδα υπήρξε μέρος για περίπου 350 χρόνια, ενεργώντας με πλήρη γνώση και άδεια από τις Οθωμανικές Αρχές, απομάκρυνε τα μισά περίπου μάρμαρα από τα πεσμένα ερείπια και το κτίριο του Παρθενώνα. Ο Λόρδος Έλγιν ήταν λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και μετέφερε τα μάρμαρα μαζί του στη Βρετανία. Η άφιξη των μαρμάρων στο Λονδίνο είχε τεράστιο αντίκτυπο στο ευρωπαϊκό κοινό, αναζωπυρώνοντας το ενδιαφέρον για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και επηρεάζοντας τις τάσεις της σύγχρονης τέχνης.

Τα συγκεκριμένα μάρμαρα αποκτήθηκαν από το Βρετανικό Μουσείο μέσω του Λόρδου Έλγιν το 1816, μετά από έρευνα της Κοινοβουλευτικής Ειδικής Επιτροπής, η οποία εξέτασε σε βάθος και ενέκρινε πλήρως τη νομιμότητα των ενεργειών του Λόρδου Έλγιν. Έκτοτε, όλα τα μάρμαρα εκτίθενται στο κοινό στο Βρετανικό Μουσείο με δωρεάν είσοδο.


Πού μπορεί κανείς να δει τα μάρμαρα του Παρθενώνα;

Τα διασωθέντα μάρμαρα του Παρθενώνα εκτίθενται σε μουσεία 8 διαφορετικών χωρών. Στην πλειοψηφία τους είναι μοιρασμένα μεταξύ Αθήνας και Λονδίνου, ενώ σημαντικά τμήματα βρίσκονται επίσης σε άλλα μεγάλα ευρωπαϊκά μουσεία, συμπεριλαμβανομένου του Λούβρου και του Βατικανού.

1)Τα μάρμαρα του Παρθενώνα στην Αθήνα

Πρόσφατα, οι ελληνικές αρχές, συνέχισαν τη διαδικασία της απομάκρυνσης των μαρμάρων από τον Παρθενώνα, μια δουλειά που ξεκίνησε πάνω από 200 χρόνια πριν. Σχεδόν όλα τα μάρμαρα έχουν πλέον απομακρυνθεί από το κτίσμα. Μεταφέρθηκαν στο Νέο Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στο 2008.

2)Τα μάρμαρα του Παρθενώνα στο Λονδίνο

Τα μάρμαρα του Λονδίνου, γνωστά σε κάποιους και ως «Ελγίνεια Μάρμαρα» βρίσκονται σε μόνιμη, δωρεάν έκθεση για το κοινό στο Βρετανικό Μουσείο από το 1817. Εδώ, μπορεί να τα δει ένα παγκόσμιο κοινό πέντε εκατομμυρίων επισκεπτών το χρόνο, ενώ ερευνώνται και μελετώνται, ώστε να προάγουν την παγκόσμια κατανόηση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Το Μουσείο έχει εκδώσει τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών με κάθε λεπτομέρεια.

3)Τα μάρμαρα του Παρθενώνα σε άλλα μουσεία

Τα παρακάτω ιδρύματα διαθέτουν επίσης μάρμαρα του Παρθενώνα:

Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι
Μουσεία του Βατικανού
Εθνικό Μουσείο, Κοπεγχάγη
Μουσείο Kunsthistorisches, Βιέννη
Πανεπιστημιακό Μουσείο, Wurzburg
Αρχαιολογικό Μουσείο Antonio Salinas, Παλέρμο
Γλυπτοθήκη, Μόναχο


Τι ζητάει η Ελληνική Κυβέρνηση;

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 οι ελληνικές κυβερνήσεις ζητούν τη μόνιμη μεταφορά στην Αθήνα όλων των γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση αμφισβητεί τη νομιμότητα της διαχείρισης των μαρμάρων από το Βρετανικό Μουσείο. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την επίσημη θέση της ελληνικής κυβέρνησης, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού:
www.culture.gr

Ποια είναι η θέση του Βρετανικού Μουσείου;

Η διαχείριση του Βρετανικού Μουσείου υποστηρίζει ότι τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του Μουσείου, που ως μουσείο του κόσμου, έχει σαν στόχο να μεταφέρει την ιστορία των πολιτιστικών επιτευγμάτων ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Εδώ, μπορεί κανείς να δει πώς ο ελληνικός πολιτισμός συνδέεται με άλλους σπουδαίους πολιτισμούς του αρχαίου κόσμου, ιδίως της Αιγύπτου, της Ασσυρίας, της Περσίας και της Ρώμης, ενώ μπορεί να παρακολουθήσει και να κατανοήσει τη ζωτική συνεισφορά της αρχαίας Ελλάδας στη μετέπειτα εξέλιξη των πολιτιστικών επιτευγμάτων στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική.
Ο συγκεκριμένος τομέας των διασωθέντων γλυπτών στα μουσεία οκτώ χωρών, με περίπου ίση ποσότητα εκθεμάτων σε Αθήνα και Λονδίνο, επιτρέπει την διαφορετική και συμπληρωματική πληροφόρηση σχετικά με αυτά, επικεντρώνοντας με σεβασμό στη σημαντικότητά τους για την ιστορία της Αθήνας και της Ελλάδας, και της σπουδαιότητάς τους για τον παγκόσμιο πολιτισμό. Αυτό, πιστεύει η Διαχείριση του Μουσείου, είναι ένας διακανονισμός που δίνει το μέγιστο δυνατό όφελος στο κοινό παγκοσμίως και επιβεβαιώνει την παγκόσμια διάσταση της ελληνικής κληρονομιάς.

Περισσότερα για τη διαφωνία σχετικά με τα μάρμαρα του Παρθενώνα θα βρείτε στην ιστοσελίδα του Βρετανικού Μουσείου:
www.britishmuseum.org
και στην ιστοσελίδα του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού: www.culture.gr

Τα παρακάτω βιβλία περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τον Παρθενώνα και τα γλυπτά του:

Mary Beard The Parthenon (Profile, 2002)
Brian Cook The Elgin Marbles (BM Press, 1984)
Ian Jenkins The Parthenon Frieze (BM Press, 1994)
William St Clair Lord Elgin and the Marbles (3rd edition, Oxford University Press, 1998)
Ian Jenkins The Parthenon Sculptures in the British Museum (BM Press, 2007)

Οι παραπάνω τίτλοι και άλλοι διατίθενται στο βιβλιοπωλείο του Βρετανικού Μουσείου.